Zapraszamy na słuchowisko “Poetki z Ravensbruck”, które zostanie nadane w niedzielę, 9 maja, o godzinie 21:00, w programie I Polskiego Radia, w audycji Teatr Polskiego Radia.
Tekst słuchowiska jest plonem stypendium Ministra Kultury, nagrodzony w konkursie im. Stanisława Grochowiaka w Lesznie w 2018 roku. Tekst jest oparty na dokumentach Archiwum Polskiego z Uniwersytetu w Lund oraz prywatnych zbiorach więźniarek Ravensbruck; Marii Leliwa-Żurowskiej i Ludwiki hr. Broel-Plater
3 maja 1791 roku została uchwalona Konstytucja Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była ona pierwszą konstytucją w nowożytnej Europie, a drugą na świecie (po amerykańskiej). Jej głównymi autorami byli Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Konstytucja regulowała strukturę organizacyjną państwa oraz prawa i obowiązki obywateli. Wzmacniała władzę państwową przez zniesienie „liberum veto” i wolnej elekcji.
Majówkowy spływ kajakowy cieszy się dużą popularnością. Również i w tym roku, będzie możliwość wzięcia udziału w spływie. Jednak ze względu na ograniczenia związane z pandemią, spotkać się może maksymalnie 8 osób. W spływie kajakowym bierzemy udział tylko raz w wybranym przez siebie terminie w godzinach 9.00-16.00. przez cały miesiąc maj. Każda rodzina rezerwuje termin oraz opłaca wypożyczenie łodzi typu Kanot. Zjednoczenie Polskie w Jönköping zwraca część kosztów wypożyczenia łodzi po otrzymaniu skanu rachunku pod koniec maja. Wysokość zwrotu będzie uzależniona od ilości uczestników biorących udział w majówkowym spływie kajakowym.
III powstanie śląskie wybuchło 3 maja 1921 r., po udanej akcji dywersyjnej „Mosty”. Wojciech Korfanty, który ogłosił się jego dyktatorem, zakładał, że będzie to krótkotrwały zryw, prowadzący do zajęcia obszaru, wobec którego Polska rościła sobie prawo w związku z wynikami plebiscytu. Początkowo strona polska odniosła szybkie i znaczące sukcesy, wynikające z zaskoczenia nieprzygotowanego przeciwnika. Niemcy przystąpili do kontrofensywy dopiero 21 maja. Przeciw powstańcom wyruszyły niemieckie jednostki bojowe Selbstschutz Oberschlesiens (Samoobrona Górnego Śląska) pod wodzą gen. Karla Hoefera.
W odróżnieniu od dwóch pierwszych zrywów, w walkach III powstania wzięło udział regularne wojsko powstańcze, podzielone na trzy grupy operacyjne: „Północ”, „Wschód” (z której wydzielono później Grupę „Środek”) oraz „Południe”. W różnych etapach walk było to od 35 do 60 tys. żołnierzy. Dzięki dostawom z Polski, dysponowali oni znaczną liczbą broni strzeleckiej, artylerią, pociągami i samochodami pancernymi.
Pod naciskiem Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku, 25 czerwca doszło do rozejmu. Obie strony zobowiązały się do wycofania swoich oddziałów. Choć pomiędzy aliantami wciąż panował brak zgody co do podziału spornego terenu, to jednak powstanie przyczyniło się do korzystniejszego dla Polski wytyczenia granicy niż początkowo planowano. Ostatecznie o podziale Górnego Śląska zdecydowała Liga Narodów. 20 października 1921 r. Rada Ambasadorów (złożona z paryskich ambasadorów pięciu zwycięskich mocarstw) zaaprobowała przyznanie Polsce 29% spornego obszaru w części wschodniej regionu, na którym jednak znajdowała się większość przemysłu górnośląskiego.
Foto 1. Kompania Boroszowska, walcząca w III Powstaniu Śląskim w składzie Grupy Północ-Podgrupy „Butrym” w okolicach Olesna Śl. Wśród Powstańców tej Kompanii było dużo ochotników z Wielkopolski. Zdjęcie zrobiono w lipcu 1921 r w czasie stacjonowania Kompanii na terenie szkoły w Glinicy k. LublińcaFoto 2. Pluton powstańczy Marcina Poprawy wchodzący w skład Kompanii Boroszowskiej na terenie Szkoły w Glinicy. Dowódca plutonu Marcin Poprawa (z pistoletem w dłoni) był ochotnikiem z Ostrowa Wlkp..
Zdjęcia z Archiwum Państwowego w Opolu, sygnatura 45/2926/343
Zachęcamy do zapoznania się z wystawą pt. Śląsk – droga do Niepodległości, przygotowaną przez Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach i do obejrzenia materiałów przygotowanych na stronie internetowej Muzeum, a zwłaszcza filmów dokumentalnych:
