Bożysław Kurowski

Bożysław Kurowski (1911-2006)

Urodzony 3 listopada 1911 r. w Poznaniu, jako pierwsze z 6 dzieci (4 synów i 2 córki) inż. Bolesława i Zofii z Politowiczów.
O Jego postawie życiowej zadecydowało religijno-patriotyczne wychowanie w domu i staranne wykształcenie. Wychowanek Gimnazjum Humanistycznego w Chełmży, mgr praw Uniwersytetu w Poznaniu, adwokat z ustawowych uprawnień (1934 r.), członek palestry pomorskiej i najmłodszy w Polsce (co bardzo cenił) dyrektor biura Pomorskiej Rady Adwokackiej w Toruniu (1938-1939).
Brał czynny udział w organizacjach młodzieżowych (harcerstwie, Sodalicji Mariańskiej, Kółku Historycznym, klubach sportowych, orkiestrze gimnazjalnej ) i akademickich (w Bratniej Pomocy Studenckiej UP, Korporacji K!Helionia, Poznańskim Komitecie Akademickim, Związku Młodzieży Polskiej) i innych.

We wrześniu 1939 r., jako oficer 31 pułku artylerii lekkiej, uczestniczył w kampanii wrześniowej z Armią Pomorze w walkach nad Bzurą i w obronie Warszawy.

15 sierpnia 1939 roku – Bożysław Kurowski (z lewej) z braćmi 

Aresztowany w październiku 1939 r. i osadzony przez gestapo w Forcie VII w Toruniu. Od stycznia 1940 r. więzień w obozach koncentracyjnych w Stutthof, Oranienburg – Sachsenhausen, (nr 21155), Mauthausen-Gusen, gdzie współorganizował (pod przywództwem dr. Władysława Gębika), konspirację „Orzeł Biały” – podziemny ruchu oporu do ratowania życia ludzkiego i ponownie Oranienburg.
Ewakuowany 20 kwietnia 1945 r., po makabrycznym marszu dotarł do Schwerina. Wyzwolony przez wojska amerykańskie dnia 3 maja, weryfikował się w Lubece i tu współorganizował Związek Polaków. Do Polski nie powrócił.
Z transportem UNRRA przybył do Szwecji dnia 16 lipca na leczenie i rekonwalescencję. Lata obozowe opisuje – ?były to czasy apokaliptyczne, ale w tej otchłani zbrodni, zła i śmierci – dla wielu także – lata dogłębnych przeżyć i przemyśleń, moralnego i religijnego pogłębienia, hartu ducha? („Z Chrystusem w obozie koncentracyjnym”).
Przyszłą żonę śp. Marię z Żurowskich z Leszczkowa – (studentkę Wyższej Szkoły Handlowej i absolwentkę szkoły pielęgniarskiej) byłą więźniarkę Pawiaka, Majdanka i Ravensbrük, przewiezioną do Szwecji w pierwszym transporcie „Białych autobusów” – poznał we wrześniu 1945 r. w Vrigstad, na kursie zorganizowanym (przez Inomeuropeisk Mission) dla młodej polskiej inteligencji. Prowadził wówczas sesje i dyskusje w języku niemieckim i szwedzkim!
Związek małżeński, 2 lutego 1946 roku w Malmö, pobłogosławił ks. kapelan Czesław Chmielewski, były więzień obozów koncentracyjnych. Maria stała się wierną, przez ponad 50-lat, towarzyszką życia. Osiedlili się na stałe w Lund, gdzie rozpoczął pracę zarobkową w szpitalu uniwersyteckim jako asystent techniczny, na oddziale sztucznej nerki kliniki nefrologicznej pod kierunkiem prof. Nilsa Alwalla. Urodziło się 4 dzieci: Anna, Roman, Zofia i Jadwiga, doczekali się 9 wnuków, z których 6 żyje nadal w Szwecji.
Z Marią stworzyli emigracyjny dom polski, otwarty dla wszystkich – Polaków, Szwedów, księży i osób świeckich, studentów i naukowców z Polski, każdemu służyli pomocą i radą. Księgi gości świadczą najlepiej o staropolskiej gościnności gospodarzy, o tym jak wielu garnęło się do Tego domu, by tu odetchnąć atmosferą prawdziwej polskości, wolności i skorzystać z doświadczenia życiowego państwa Marii i Bożyka, Ich wiedzy, inteligencji, ciekawych, pobudzających do refleksji, twórczych dyskusji. Liczyło się nie tylko słowo – obydwoje byli ludźmi czynu. Tu koncentrowała się szeroka działalność społeczno-polityczna, charytatywna, publicystyczna, kulturalna i katolicka. Nie sposób przytoczyć wszystkie fakty z tego tak barwnego, ciekawego i pracowitego życia, wspomnieć jednak należy o niektórych?

Działalność społeczno-polityczna
1945-46 -asystent Polskiego Instytutu Źródłowego, współredaktor 600 protokółów zeznań byłych więźniów obozów koncentracyjnych, służących następnie jako dowody w procesach zbrodniarzy wojennych w Hamburgu i Norynberdze.
1946 – współzałożyciel oddziału Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (SPK) w Szwecji.
1950-1956 – członek Rady Głównej SPK w Londynie.
1946-1949 – delegat Ministra Spraw Wewnętrznych R.P. na uchodźctwie na kraje skandynawskie.
1949-1955 – wielokrotnie przewodniczył i reprezentował Polonię szwedzką na zjazdach organizacji polonijnych SPK i ZPUW (Związku Polskiego Uchodźctwa Wojennego). Ponadto członek Komitetu Politycznego Stronnictwa Narodowego, Polskiego Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu, Instytutu Romana Dmowskiego w Ameryce i Instytutu Polsko-Skandynawskiego w Kopenhadze.

Działalność katolicka i charytatywna:
1947 – aktywny współudział w przywróceniu kościoła katolickiego w Lund. 
Wierna współpraca z Rektorami Polskiej Misji Katolickiej w Malmö.
1946-1950 – redaktor dwutygodnika katolicko-społecznego „Znak”, przy którym prowadzono, 
za pośrednictwem Caritasu, zbiórkę na rzecz Pomocy Dziecku Polskiemu w Kraju, otrzymując wyrazy uznania bp J.E. Müllera ze Sztokholmu i barona G. Armfelta, oraz prasy polskiej na uchodźctwie.
1967 – członek delegacji na III Światowy Kongres Apostolstwa świeckich.
1981 – przewodniczący obrad i prelegent na KUL podczas sympozjum Zakładu Duszpasterstwa 
i Migracji Polonijnej.
1980 – przewodniczący zbiórki na rzecz Fundacji Jana Pawła II w Rzymie.
1983-1991 – redaktor i wydawca biuletynu „Na posterunku”, zamieszczał m.in. teksty Ojca Świętego Jana Pawła II, ważniejsze przedruki o charakterze patriotyczno-religijnym z prasy polskiej 
i uchodźczej oraz własne uwagi.
1992 – założyciel i pierwszy prezes, a w ostatnich latach honorowy prezes, Towarzystwa Przyjaciół Fundacji Jana Pawła II w Lund.
1992-1993 – założyciel Towarzystw/Kół Tej Fundacji w Sztokholmie, Malmö, Göteborgu 
i Helsingborgu. Wszystkie 5 organizacji nadal aktywnie działa.

Przez cały okres życia wspierał, słowem i ofiarami, wiele akcji charytatywnych prowadzonych przede wszystkim przez Caritas i Kongres Polaków.

Działalność publicystyczna:
Rzecznik ideałów wolności narodów i niepodległości Polski znany był jako tłumacz i wieloletni komentator spraw polskich w prasie skandynawskiej świeckiej i katolickiej, łącząc w doskonały sposób umiłowanie ojczystego kraju z szacunkiem, poważaniem i lojalnością do ojczyzny z wyboru.
W prasie codziennej szwedzkiej drukowano Jego artykuły i udzielane wywiady z okazji uroczystości o charakterze narodowo-społecznym. Jego artykuły i polemiki ukazywały się w katolickiej prasie CREDO i Katolsk Kyrkotidning. Polemikę z atakiem na obchody Jubileuszu Tysiąclecia Polski uznano jako majstersztyk.
Drukował też w prasie polonijnej emigracyjnej i krajowej. Ten dorobek obejmuje ponad 100 pozycji. Oto niektóre przykłady:
1942 – „Litania z Oranienburga” (znana również jako Litania do Matki Boskiej Chełmińskiej), przemycona do Polski ukazała się w podziemnej prasie Agencji Informacyjnej „Kraj” (nr 13, 19.10.1943), następnie w książce Włodzimierza Wnuka „Byłem z wami”, PAX, 1985 r.
Fragmenty w języku szwedzkim opublikowano w Katolsk Kyrkotidning, nr 9/1985 r. a w języku polskim i szwedzkim zamieszczono w broszurce wydanej przez Towarzystwo Fundacji Jana Pawła II w Lund, w 2005 r. z okazji obchodów 60-lecia zakończenia II Wojny światowej. 
1954 – „Moja Droga do katolicyzmu”, przekład z języka szwedzkiego książki konwertyty G. Almfelta, ukazał się w Polsce w wydawnictwie „Znak”.
1963 – „Korsvagsandakt”, przekład na potrzeby katolików szwedzkich „Drogi Krzyżowej” kardynała Stefana Wyszyńskiego.
1990 – „Med Kristus i koncentrationlägret”, Catholica, Vejbystrand – tłumaczenie „Z Chrystusem w obozie koncentracyjnym”, książki zawierającej zebrane przez autora świadectwa z obozów koncentracyjnych, uznaje się za największy sukces.

Bożysław Kurowski

Odznaczenia i awanse:
1992 – Krzyż Komandorski – Polonia Restituta.
1998 – Order św. Sylwestra, papieża, najwyższe odznaczenie kościelne dla osoby cywilnej (Maria została odznaczona krzyżem papieskim Pro Ecclesia et Pontifice, 1986 r.).
2000 – awans do stopnia kapitana Wojska Polskiego.

W ten sposób, w tym jednym życiu ziściły się dwie największe miłości Polaków – miłość do Boga i Ojczyzny. Ta trzecia – do żony, trwała ponad 50 lat, i po Jej odejściu nic już nie było tak jak poprzednio.
„Byliśmy tu potrzebni Bogu, Kościołowi katolickiemu i Polsce, oraz bliźnim w potrzebie” – pisał. „Bogu niech będą dzięki za to, żeś nas oboje wyzwolił, skierował na północ, wybrał i związał węzłem małżeńskim i odznaczył nas niegodnych szczególnym polem pracy – swego rodzaju misją, posłanictwem, pozwolił nam wytrwać na posterunku do końca.”
Zmarł 12 maja 2006 w Lund, Szwecja.

Wspomnienie: Jadwiga Kurkus

Share

oficjalna witryna Kongresu Polaków w Szwecji